Cardillo

mimari

Mimari ve yankılar

İstanbul, 

Antonino Cardillo, Türk dergisi Tasarim'in bu temasına ayrılmış monografik sayısında mimaride ışığın doğası hakkında tartışıyor

Tasarim 194

Metin

Mimari kimi zaman, görünmez ya da gizli olduğu durumlarda, her zamankinden daha ilgi çekici hale gelir. Sadece görülebilir ve dokunulabilir olanlardan meydana gelmediği, hayal gücüne yer açtığı durumlarda daha büyüleyicidir. Mimari bir şekilde sadece içlerinde yaşanılan değil, aynı zamanda hayal edilen mekanlara işaret eder. Mekanın bedenle ilişkisi basit bir zıtlıktan ibaret değildir; bedene yabancı olan kimi bölümleri özellikle anlamlı hale gelir, aklın mekanlarına dönüşür, okunabilirlik kazanır: Ulaşılamaz mekanların anlamları başka nasıl açıklanabilir? Bir katedralin karanlık geçidi gibi ya da, başka bir yorumla, bilinmezin belgelenmiş gerçekten daha güçlü ve anlamlı olduğu Villa Adriana'nın yıkıntıları için.

Mimari ‘uzak mekanları’ kapsadığında büyüleyicidir. Bu mekanlarda ise, fiziksel olan değil, ayrılık; bilinmezliğin, gerçek olmayanın, kısacası hayallerin ifadesi haline gelir. Mesafe bireylerde beklenmedik bağlantılar uyandırır. Yapının orijinal doğasını, kolektif hafızadaki yavaş bir tortulaşma ile dönüştürür, onun tarih içindeki suretini belirler. Eğer müzik ses demekse, mimari ışıktır ve inşa edilen yapı, işin kendisi değil, onu yaratan araçlardan biridir. Ve eğer ışık mimarinin ham maddesiyse, tıpkı müzikteki gibi, mesafeyi yankılanma belirler.

John Soane'nin tablolarına baktığımızda, özgün bir üslup görürüz: Soane ışığı, mekanı istila eden o belirsiz ışığı resmeder. Bu ışık, katı bir malzeme ile karşılaştığında, adeta bir bölümlendirme oyunu içinde, karanlıkta yitip gidene dek, doğasını ve formunu değiştirir, diğer yüzeyleri, diğer mekanları aksettirir. Fakat her yapı ışığı dinlemez. Bizim mimari tabir ettiğimiz o yanardöner, ışıklı ağın içine sadece opak malzemeler girer. Diğer yandan, paradoksal olarak, cam kutu, ışığı dönüştüremediğinden dolayı, onu reddeder. Mimarinin ışığı yorumlamak, yönlendirmek, günümüzün düz, gözenekli, yarı şeffaf, yansıtmalı yüzeyleri arasında kompleks diyaloglar oluşturmak şeklindeki temel amacını göz ardı eder. Kısacası, mimarinin varoluş nedenini inkar eder.

Mimari ve yankılar

Mimari ve Yankılar, Tasarim, hayır. 194, s. 90-91.

Kaynakça

  • , ‘’ (pdf), Tasarim, eng. çev. Charles Searson, tür. çev. Şanel Şan, hayır. 194, İstanbul, Ağustos 2009, s. 90-91.